เปิดประเด็นร้อน! “วันชนะ” ฉะกัมพูชา “สองหน้า” พฤติกรรมย้อนแย้ง เบื้องหน้าจัดประชุมกู้ระเบิด เบื้องหลังแอบวางแนวชายแดนไทย ตั้งคำถามแรง! เขมรจริงใจแค่ลมปาก? จากปม ‘ทุ่งสังหาร’ ถึงปมปราบแก๊งคอลฯ สาวไส้ละเมิดสนธิสัญญาโอตตาวา-คอร์รัปชั่นเงินช่วยเหลือ
วันนี้ (10 ก.ค.) พล.ต.วันชนะ สวัสดี รองโฆษกกองบัญชาการกองทัพไทย โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า ความจริงใจในการปราบปรามแก๊งคอลเซ็นเตอร์ของกัมพูชาจะเป็นเพียงแค่ลมปากโฆษณาชวนเชื่อหรือไม่ลองมาดูกรณีเก็บกู้ทุนระเบิดกันบ้าง
มินิซีรีส์: กัมพูชา กับสองหน้าของสนธิสัญญา Ottawa เรื่องเล่าจากกับระเบิด-อดีตที่เจ็บปวด
สนธิสัญญา Ottawa คือ อนุสัญญาว่าด้วยการห้ามใช้ การสะสม การผลิต และการขนย้ายทุ่นระเบิดสังหารบุคคล และการทำลายทุ่นระเบิดดังกล่าว
“เขมร” ลงนามปี 2540 ให้สัตยาบัน2542 มีผลบังคับใช้ 2543 ปัจจุบัน เขมรยังเหลือพื้นที่เก็บกู้อีกมาก ไม่เป็นไปตามสนธิสัญญา อีกทั้งยังมีกรณีที่เจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยจะเข้าเก็บกู้ระเบิดสังหารบุคคล แต่เจ้าหน้าที่ฝ่ายกัมพูชาเข้ามาห้ามไว้ไม่ให้เก็บกู้อีกด้วย สังสัยคงกลัวว่าถ้าเก็บหมดแล้วจะไม่มีเงินช่วยเหลือจากต่างประเทศเข้ามากระมัง
กัมพูชา (Cambodia) เป็นดินแดนอันตรายด้วยกับระเบิดที่ถูกทิ้งไว้มากมาย จนมีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตรวมกันกว่า 65,000 คนตั้งแต่ปี 1979 เป็นต้นมา คนจำนวนมากต้องสูญเสียขา แขน หรือแม้แต่ชีวิต ทำให้กัมพูชามีอัตราคนพิการจากกับระเบิดสูงที่สุดประเทศหนึ่งของโลก
รายงานของ Landmine Monitor ระบุว่า ณ ปี 2022 มีพื้นที่เสี่ยงจากกับระเบิดในกัมพูชายังเหลือกว่า 2,000 ตารางกิโลเมตร และมีเหยื่อเพิ่มขึ้นราว 40 คนต่อปี ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวไร่ชาวนาและเด็กในพื้นที่ชนบท
กัมพูชาจึงเข้าร่วมสนธิสัญญา Ottawa ปี 1997 นอกจากนี้ กัมพูชายังได้เป็นเจ้าภาพจัดประชุมทบทวนครั้งที่ 5 ของสนธิสัญญานี้ในปี 2024 เป็นประเทศแรกในเอเชียที่ได้รับเกียรตินี้ ฟังดูดี แต่เรื่องนี้มีเบื้องหลัง ที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิงซ่อนอยู่
มีรายงานหลายครั้งว่ากองทัพกัมพูชา (Cambodian military) แอบวางกับระเบิดใหม่ตามแนวชายแดนไทย โดยเฉพาะบริเวณใกล้ปราสาทพระวิหาร (Preah Vihear)
รายงานจาก Bangkok Post เมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2013 ระบุว่า ทหารไทย 3 นายเหยียบกับระเบิดขณะลาดตระเวน (ในเขตไทย) โดยพบว่าเป็นระเบิดรุ่นใหม่ซึ่งไม่ได้มีอยู่ในพื้นที่ก่อนหน้า และมีแหล่งข่าวอ้างว่ากองทัพกัมพูชาใช้ระเบิดเหล่านี้ตอบโต้ไทย จากการที่ไทยทำการลาดตระเวนเพื่อป้องกันการลักลอบตัดไม้พะยูง
แม้ทางการกัมพูชาจะปฏิเสธเสียงแข็ง แต่เหตุการณ์นี้ก็ทำให้หลายประเทศเริ่มตั้งคำถามว่า กัมพูชาอาจกำลังแอบละเมิดสนธิสัญญา Ottawa อย่างลับ ๆ ทำไมจึงไม่เก็บกู้ให้หมดและยังวางใหม่เพิ่ม คำตอบคือ คอร์รัปชั่น-กับระเบิดที่มองไม่เห็น
ปัญหาคอร์รัปชั่นในหน่วยงานกู้กับระเบิดของกัมพูชาไม่ใช่เรื่องใหม่ Center for International Policy รายงานว่า ในปี 1999 องค์กร Cambodian Mine Action Center (CMAC) ถูกเปิดโปงว่ามีการยักยอกเงินและแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ที่ไม่มีคุณสมบัติเหมาะสม ทำให้ผู้บริจาคตะวันตกระงับการสนับสนุนชั่วคราว และกระทบต่อการกู้กับระเบิดอย่างรุนแรง
แม้เวลาจะผ่านมานาน แต่ปัญหาคอร์รัปชันก็ยังฝังลึกและแผ่ขยาย โดยเฉพาะในโครงการที่เกี่ยวข้องกับเงินสนับสนุนจากนานาชาติ เช่น โครงการกู้กับระเบิดจากสหภาพยุโรป (EU) และ UNDP ซึ่งหลายหน่วยงานยังไม่มีระบบตรวจสอบการใช้จ่ายที่โปร่งใส
จึงขอตั้งคำถามว่า
- กรณีเก็บกู้ระเบิดนี้ ไม่ตั้งใจเก็บของเดิมให้หมด แถมวางเพิ่มใช่หรือไม่
- อย่างนี้ประชาคมโลกจะไว้ใจเขมรได้อย่างไรว่า จะจริงใจ ต่อการปราบปรามอาชญากรรมข้ามชาติในเขมร
- ความขัดแย้งระหว่าง “ไทย” กับ “เขมร” ครั้งนี้นั้น เขมรมีการวางระเบิดสังหารบุคคล (PMN2) เพิ่มอีกหรือไม่
